De Europese Unie gaat economische sancties instellen tegen Rusland, wegens de Russische agressie en bemoeienis in buurland Oekraïne.

Daarover zijn de ambassadeurs van de 28 landen bij de EU het dinsdag eens geworden, zo is in Brussel vernomen. Het is de eerste keer dat dergelijke sancties worden ingesteld.

Zo wordt het voor Russische banken die voor minimaal 50 procent in handen zijn van Moskou onmogelijk op de Europese financiële markten geld op te halen. Daarnaast mag er niet langer technologie worden geleverd aan Rusland voor de winning van olie via diepzeeboringen of schaliegaswinning.

Bovendien komt er een exportverbod voor producten als nachtkijkers, helmen en kogelvrije vesten en een gedeeltelijk wapenembargo dat alleen geldt voor nieuwe contracten. Saillant detail: nu kan Frankrijk gewoon de twee oorlogsschepen leveren die Moskou in 2011 bestelde bij de Franse werf STX.

De strafmaatregelen zijn voor een jaar afgesproken aldus een bron in Brussel tegen persbureau ANP, maar zullen tussentijds worden geëvalueerd.

'Brussel neemt groot risico'

Het instellen van zware, economische sancties tegen Rusland komt volgens onderzoekster Louise van Schaik van instituut Clingendael neer op een "sprong in het diepe". Brussel neemt daarmee een groot risico, omdat het niet goed in te schatten is wat de maatregelen precies voor schade opleveren voor de eigen economie. Ook Nederlandse bedrijven kunnen hinder verwachten van Europese sancties wegens het Russische optreden in Oekraïne.

"De Europese Commissie rekent voor dit jaar op 40 miljard euro aan schade voor de Europese economie en voor volgend jaar op 50 miljard. Maar dat zijn slechts grove schattingen. Het is heel lastig te voorspellen wat de psychologische effecten zijn bij investeerders en met wat voor tegenmaatregelen Rusland gaat komen", aldus Van Schaik.

Aandelenkoersen omlaag

De onderzoekster houdt er rekening mee dat veel aandelenkoersen op de Europese beurzen komende dagen in het rood zullen eindigen. Investeerders worden nu al erg zenuwachtig. In Nederland zijn zelfs gevallen bekend van mkb-bedrijven die het niet meer lukte om een lening te krijgen voor projecten in Rusland.

De Nederlandse ondernemersorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland laten weten de sancties te steunen. "Als de vrede en de veiligheid in Europa in het geding zijn, zoals de raad van ministers in Brussel heeft vastgesteld, is dit de enige keuze", laten de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de land- en tuinbouw in een gezamenlijke verklaring weten.

Russen kunnen dwarsliggen

De Russische regering heeft gezegd niet meteen met represailles te komen. "Maar de Russen kunnen natuurlijk wel gaan zieken. Dan vinden ze bijvoorbeeld weer een of andere bacterie op ons groente en fruit, waarna ze de import stil leggen. Of ze komen met maatregelen omdat er ergens illegaal gas zou worden afgetapt", zegt Van Schaik.

Ze wijst erop dat McDonald's deze week voor de rechter is gedaagd in Rusland. Bij de hamburgerketen zou onhygiënisch met voedsel zijn omgegaan, aldus Russische autoriteiten.

Belangrijke handelspartners

Nederland geldt als een belangrijke handelspartner van Rusland. Ons land exporteerde vorig jaar voor zo'n 7 miljard euro naar in oppervlakte 's werelds grootste staat. De import bedroeg meer dan 20 miljard euro, voornamelijk gas en mineralen. Daar komt bij dat Nederland veel handelt met Duitsland. En Duitsland voert weer veel naar Rusland uit.

Van Schaik zegt haar twijfels te hebben over het nut van de sancties. President Vladimir Poetin zal hierdoor waarschijnlijk geen andere koers gaan varen, zegt ze.

Meer op de lange termijn gerichte maatregelen, zoals economische steun aan Oekraïne en Moldavië of het versneld overstappen op duurzame energie waardoor Europa minder afhankelijk wordt van Russisch gas, hebben volgens haar meer kans van slagen.

Staatsschuld niet in sanctiepakket

NOS-correspondent Chris Ostendorf wijst erop dat de handel in Russische staatsschulden niet aan banden wordt gelegd. Dat is vermoedelijk uit vrees voor represailles, omdat Russen veel Europese staatsschuld bezitten.

"Als de Russen massaal deze papieren voor staatsschuld op de markt gaan brengen, dan loopt de rente weer op. Met name Italië is daar bang voor", aldus Ostendorf tegenover NOS.nl. "Als de Russen ons net zo hard gaan terugpakken, kan dat tot problemen leiden."

Bron: Z24/ANP

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl